Jeugdformaat, een grote zorgaanbieder in de regio Haaglanden, zit midden in een ingrijpende transformatie. Bestuurder Bas Timman vertelt over zijn keuze om de Jeugdautoriteit daarbij te betrekken.

“Jeugdformaat werd in 2018 geconfronteerd met een aanbesteding waarin gemeenten ervoor kozen om de tarieven voor ambulante zorg drastisch te verlagen. We hebben toen vergeefs een dialoog met de gemeente gezocht, en hebben uiteindelijk met andere aanbieders een kort geding aangespannen. De rechter gaf ons gelijk en vond dat de gemeente bij het vaststellen van de tarieven de specifieke context en doelgroep mee moest laten wegen. Jeugdformaat heeft een breed portfolio met zowel ambulante zorg als kleinschalige opvang en gezinshuizen. We richten ons op de meest complexe zaken, de meest kwetsbare gezinnen.”

Preventieve functie

“Nadat we ook het hoger beroep hadden gewonnen hebben we veel geïnvesteerd in herstel van de relatie met de gemeente. Je zult toch met de gemeente door één deur moeten. De gemeente is opdrachtgever, wij zijn opdrachtnemer. We hebben hun wensen serieus te nemen. We hebben gelukkig goede afspraken kunnen maken: gefaseerd afbouwen van de tarieven voor ambulante zorg. Dat moet zorgvuldig gebeuren, want aanpassing van ambulante zorg heeft impact op alles wat wij doen. Bij elke vorm van verblijf is ambulante zorg gekoppeld, met als doel dat jongeren zo snel mogelijk terug kunnen naar het gezin van herkomst, of te voorkomen dat een jongere uit huis wordt geplaatst. Goede ambulante zorg is dus ook een investering.”

"Wij kunnen leren van de JA, maar ik hoop dat de JA ook kan leren van ons proces."

“Wij hebben de Jeugdautoriteit gevraagd om mee te kijken bij deze grote verandering. Ik ben een groot pleitbezorger van een Jeugdautoriteit die niet alleen in actie komt wanneer een transformatie misloopt, maar ook een sterke preventieve functie heeft. Je kunt de brandweer bellen als je huis in brand staat, maar beter is het om tijdens de verbouwing al iemand mee te laten denken over de brandveiligheid. Wij kunnen leren van de JA, maar ik hoop dat de JA ook kan leren van ons proces. Als we als gemeente, aanbieder en JA samen optrekken en constructief samenwerken kunnen we deze transformatie het beste vormgeven.”

Bas Timman is voorzitter van de raad van bestuur van Jeugdformaat

Cultuurverandering

“Voor elk uur dat de professionals van Jeugdformaat werken gaat er tegenwoordig een factuur naar de gemeente. De gemeente wil weten wat er in die tijd gebeurt, en wil minder indirecte uren betalen. Wij voeren nu een gesprek voor het magazine van de Jeugdautoriteit, dat duurt ongeveer een uur, maar jij moet dit interview ook nog uitwerken. Die uren zijn indirecte tijd, daarvoor wil de gemeente nu minder betalen. Het maken van behandelplannen, je werk toetsen bij collega’s: onze professionals moeten dat efficiënter inrichten. Bovendien moeten zij nu hun uren registreren. Die registratielast is wennen. Ik denk dat veel ambulante hulpverleners gericht zijn op de kwaliteit van de zorg, en niet op het draaien van declarabele uren. De gemiddelde accountant of advocaat weet hoeveel uren hij kan schrijven, maar onder hulpverleners is die cultuur er niet. We hebben met de gemeente afspraken gemaakt om te kunnen investeren in die cultuurverandering.”

Onafhankelijkheid

“De Jeugdautoriteit is er voor het waarborgen van de continuïteit van jeugdhulp, maar ik verwacht meer: niet alleen advies over financiën en bedrijfsvoering, maar een integrale visie op jeugdhulp. Wordt er zorgvuldig ingekocht? Hebben we niet te veel administratieve lasten? En zijn de tarieven wel passend en eerlijk bij het type werk en het type cliënt?”

“Ik heb geen enkele twijfel over de onafhankelijkheid van de Jeugdautoriteit daarbij. Die onpartijdigheid is nodig om echt te leren van ervaringen. Je moet kunnen zien wat er misgaat bij de zorgaanbieder, maar ook wat er misgaat aan de kant van de gemeente. Als de gemeente om vijf voor twaalf aankondigt tarieven te verlagen kun je daar als aanbieder niet mee omgaan. Andersom gaat het mis als je als opdrachtnemer niet anticipeert op verandering van de vraag van gemeenten. Dat samenspel is nog onvoldoende ontwikkeld in dit stelsel.”